از الکتروفیزیولوژی قلب برای پی بردن به علت نامرتبی ضربان قلب استفاده میشود ولی روش کار آن مانند آنژیوگرافی می باشد. ولی برای انجام آن باید مواردی را قبل و بعد از ان رعایت کرد که در این مقاله به بررسی این موارد پرداخته میشود
✅ مطالعات الکتروفیزیولوژی چیست؟
مطالعات الکتروفیزیولوژی، آزمون هایی هستند که به پزشکان در درك طبیعت ریتم های غیر طبیعی قلب (آریتمی) كمك مى کنند.
✅ در طول مطالعه الکتروفیزیولوژی چه اتفاقى مى افتد ؟
الکتروفیزیولوژی كاملا مانند آنژیوگرافی است اما با این تفاوت که معمولاً به جای شريان از وريد استفاده می شود. معمولاً بیمار در همان روز یا یک روز قبل بستری شده و در صورت مناسب بودن جواب آزمایشات به اتاق مخصوص منتقل می شود. بايد ٦ ساعت ناشتا باشد.
لازم است که بیمار لیست تمام داروهای مصرفی خود را به پزشک ارائه دهد. گاهى برخی داروهای مصرفی از قبیل آتنولول، متروپرولول، پروپرانول وراپامیل، دیلتیازم، دیگوکسین و داروهای ضد آریتمی مثل آمیودارون و غيره منجر به تداخل در بررسی مناسب الکتروفیزیولوژی می شوند و حتما باید قطع شده باشند.
معمولا نیازی به بیهوشی عمومی نیست و ناحیه کشاله ران به صورت موضعی بی حس می شود. پزشک کاتترهای مخصوص را از طریق وريد های بزرگ کشاله ران( فمورال) وارد کرده و با كمك فلوروسکوپی این کاتترها را به سمت قلب هدایت کرده و در نواحی مورد نظر(دهلیز، بطن، گره دهلیزی- بطنی ویا محل مسیرهای فرعی) قرار می دهد.
اطلاعات کامل از سرعت هدایت، وجود بلوک و عملکرد مناسب مسیرهای هدایتی به دست آمده و وجود آریتمی مورد بررسی قرار می گیرد. در طی این پروسه پالس های الکتریکی کوچک به قلب وارد می شود که ممکن است منجر به احساس تپش قلب در فرد شود. در مواردی که بررسی جهت تعیین خطر مرگ ناگهانی انجام می شود ممکن است آریتمی های خطرناک بطنی القا شده و منجر به بیهوشی فرد شود. البته با امکانات موجود در آزمايشگاه و خبره بودن پزشك به راحتی قابل کنترل می باشد.
پس از پایان کار، کاتتر را از پای بیمار خارج مى كنند و جهت کنترل خونریزی ۵ دقیقه پزشك بر روى آن ناحيه فشار وارد مى كند. پانسمان بر روى ناحيه اعمال مى شود و بیمار به بخش منتقل می شود. بیمار تا ۶-۴ ساعت پس از پایان پروسه بی حرکت بوده و ریتم قلب کنترل می شود. حرکت پا در طی این مدت با احتمال خونریزی همراه است. روز بعد از پروسه بیمار می تواند حمام برود و راه برود.
✅ چه اقداماتی پس از انجام پروسه لازم است ؟
در صورتی که اختلال هدایتی قابل توجه ویا آریتمی القاپذیر در طی مطالعه دیده نشود؛ معمولاً نیاز به اقدام دیگری نبوده و روز بعد از عمل بیمار قابل ترخیص است.
در صورتی که اختلال هدایتی مهم از قبیل سندرم گره سینوسی و يا بلوک دهلیزی- بطنی در حین مطالعه مشاهده شود نیاز به گذاشتن پیس میکر بوده و معمولاً این عمل در مدت بستری انجام می شود.
در مواردی که آریتمی های خطرناک بطنی در فرد ایجاد شده باشد بیمار کاندید گذاشتن دفیبریلاتور((ICD برای پیشگیری از مرگ ناگهانی می باشد.
✅ اقدامات دیگر بعد از انجام الکتروفیزیولوژی
در تعداد بسیار کمی از بیماران علی رغم عدم ایجاد آریتمی و یا اختلالات هدایتی توسط مطالعه الکتروفیزیولوژی شک پزشک به این موارد بالا بوده و ممکن است نیاز به اقدامات دیگرى باشد.
گاهى اختلالات هدایتی قلب به صورت حمله ای و موقت ایجاد شده و منجر به بروز علایم در بیمار می شود. بنابراین درنوار قلبی (الکتروگرام قلبی) در زمان مراجعه با تاخیر بیمار و رفع آریتمی مشخص نخواهد بود. راهکار، استفاده از هولتر ۲۴ساعته می باشد و ممکن است در طی هولتر ۲۴ ساعت مشخص شود؛ اما آگر حمله آریتمی نادر بوده و برای بیمار ایجاد نشده باشد در هولتر ۲۴ ساعته نیز قابل تشخیص نخواهد بود.
پس اگر آریتمی های قلبی در هنگام مراجعه فرد مبتلا به بیمارستان خاتمه یافته باشد نوار قلب نرمال خواهد بود واگر تعداد حملات آریتمی در فرد کم باشد( مثلا یک بار در ماه)، هولتر ۲۴ساعته نیز کمک زیادی نمی نماید.
در موارد فوق جهت بررسی دقیق مسیر هدایتی قلب و یا القاء آریتمی در فرد نیاز به مطالعه الکتروفیزیولوژی می باشد.
یکی دیگر از موارد مهم مورد استفاده، بررسی احتمال مرگ ناگهانی در مبتلایان به برخی اختلالات قلبی از قبیل نارسایی قلب و پس از سکته های وسیع قلبی و برخی بیماری های همراه با آریتمی می باشد.
دکتر کامران حسین زاده متخصص قلب و عروق و جراح قلب
برای پرسش از دکتر حسین زاده بر روی مشاوره پزشکی کلیک کنید.
